گروهدرمانی تحلیلی چیست؟
گروهدرمانی تحلیلی شکلی از درمان است که در آن گروه معینی از افراد در فواصل مشخص و در طی زمان به همراه یک هدایتگر آموزشدیده یا تحت آموزش گرد هم جمع میشوند. گروهدرمانی تحلیلی فواید بسیاری برای بیماران با مشکلات احساسی دیرپا دارد و بهخصوص برای افرادی مناسب است که در شکل دادن یا حفظ روابط سالم مشکل دارند؛ همچنین برای مبتلایان به اضطراب و افسردگی. گروهِ درمانی به بیماران کمک میکند درک تازهای از خود به دست آورند و بهطور فزاینده به روشی سالمتر با دیگران تعامل داشته باشند.
گروه میتواند منبعی غنی برای حمایت باشد؛ بهخصوص در زمانهای بحران و برای افرادی که به دلیل مشکلات خود احساس انزوا یا شرم دارند.
گروهدرمانی تحلیلی روشی درمانی برای کار با افراد در ارتباط با گروه است. در این روش گروه خود به عامل درمان تبدیل میشود و درمانگر در پسزمینه قرار دارد و بهجای اینکه نقش رهبری بالا به پایین را بر عهده داشته باشد، صرفاً در نقش راهنما فرآیند گروه را هدایت میکند. روانکاو گروه به گروه کمک میکند تواناییهای خود را رشد دهد تا اعضا بتوانند در کنار یکدیگر در این محیط پرورشدهنده رشد کنند و بیاموزند.
گروهدرمانی تحلیلی چطور کار میکند؟
گروهدرمانی تحلیلی به زندگی ناخودآگاه افراد توجه دارد؛ یعنی به آن جنبه از زندگی که پنهان بوده یا خارج از آگاهی ما قرار دارد. گروه یک ساختار اجتماعی است که ما در دل آن میتوانیم خود و دیگران را درک کنیم. درک خود و دیگران از طریق برقراری ارتباط و کاوش به دست میآید.
هدف گروهدرمانی تحلیلی تشویق افراد به صحبت کردن دربارۀ مشکلاتشان و به اشتراک گذاشتن این مسائل به منظور افزایش درک از خود و بهبود روابط با دیگران است. در این موقعیت، افراد اغلب خواهان راه حل یا توصیه هستند، اما درمانگر گروه به جای این کار کاوش احساسات، افکار و رفتار را به همراه سایر اعضای گروه تشویق میکند. اعضا تشویق میشوند تا جای ممکن آزادانه با یکدیگر صحبت کنند و متفکرانه به یکدیگر گوش دهند و پاسخ دهند. گروهدرمانی تحلیلی به این طریق منجر به پیوستن سالمتر فرد به شبکۀ روابطش میشود.
درمان در گروه بر مسائلی متمرکز است که هر فرد مطرح میکند و سایر اعضا به کاوش این مسائل کمک میکنند. ممکن است الگوهای آشنای ارتباطی در گروه نیز ظهور کنند و فرصت «اینجا و اکنونی» فراهم کنند تا بینش جدیدی به دست آید و روشهای متفاوت و از نظر روانشناختی سالمتری برای ارتباط شکل گیرد. با کاوش و تحلیل مسائل شخصی و شکلگیری ارتباطات، امکان تغییر همیشگی به وجود میآید.
مجموعۀ گروهدرمانی تحلیلی همکاوان با همین هدف گروههایی تحلیلی را برای عضویت علاقمندان و مراجعان راهاندازی کرده است؛ اطلاعات بیشتر و نحوۀ شرکت در گروهها در زیر آمده است.
پرسشهای متداول
آیا شرکت در گروهدرمانی به معنی الزام طرح مسائل خصوصی در جمع است؟
قطعاً چنین نیست! گروهدرمانی قرار است محیطی خصوصی و امن باشد و کسی شما را مجبور به انجام کاری که مایل نیستید نخواهد کرد. اما جالب است بدانید بسیاری از افراد زودتر از آنچه فکر میکنند به گروه اعتماد پیدا کرده و بهصورت خودخواسته مسائل خود را بیان میکنند. حتی اگر عضوی از گروه مایل به صحبت از موضوعات خاصی نباشد، کنجکاوی گروه بیش از چیستی موضوع به سمت کمک به فرد در راستای کشف چرایی این رفتار وی خواهد بود.
آیا هویت افراد و محتوای جلسات محرمانه خواهد بود؟
قطعاً چنین است! درمانگران گروه پیش از شروع جلسات گروهدرمانی بهروشنی در این خصوص با تمام اعضا صحبت میکنند و همۀ حاضرین از جمله خود درمانگران متعهد به حفظ محرمانگی و رازداری در خصوص هویت افراد و محتوای جلسات خواهند بود. البته شما میتوانید دربارۀ تجربیاتی که از درمان داشتهاید با اطرافیان خود حرف بزنید، اما لازم است اگر به سایر اعضای گروه اشاره میکنید از شخصی نام نبرید و مراقب باشید امکان شناسایی هویت آنان با استفاده از گفتههای شما برای شنونده وجود نداشته باشد. مانند تمام موارد دیگر، موضوع رازداری و محرمانگی نیز میتواند در خود جلسات گروه مورد بحث قرار گیرد.
چطور بدانم گروهدرمانی برای من مفید خواهد بود؟
همانند سایر انواع رواندرمانی، گروهدرمانی نیز میتواند برای تقریباً تمام مسائل و اختلالات روانی مفید واقع شود؛ بهخصوص مسائل ارتباطی، اختلالات خلقی و اضطرابی و اختلالات شخصیتی. سرعت درمان در این روش نسبت به درمان انفرادی بیشتر بوده و درمان گروهی شامل ابعاد و فرآیندهای درمانی متنوعتری است و بهجز موارد خاص و بحرانی در عمل میتواند برای تمامی افراد اثربخش باشد.
اگر من و برخی از اعضای گروه از همدیگر خوشمان نیاید چه؟
امکان دارد که شما و برخی اعضای دیگر گروه به هر دلیل نسبت به یکدیگر احساسات منفی را تجربه کنید. از آنجا که ما بیشترین شناخت را از خودمان در تعامل با افرادی کسب میکنیم که قویترین احساسات را ـ از نوع مثبت یا منفی ـ در ما بیدار میکنند، صحبت کردن دربارۀ همین احساسات و تحلیل آنها در گروه ـ بهجای عمل کردن بر اساس آنها ـ میتواند برای خود فرد و حتی سایرین بسیار مفید باشد.
آیا با شنیدن مشکلات سایرین حال من بدتر نخواهد شد؟
درست است که مواجهه با دردهای دیگران هم مانند مواجهه با دردهای خود فرد سخت است، اما مشاهدۀ شباهتهای زیاد دیگران با شما حتی باعث میشود حالتان بهتر شود. ضمن اینکه تأمل دربارۀ اینکه چرا شنیدن این موضوع خاص حال فرد را بد کرده است و تحلیل این مسئله، خود سرنخ خوبی برای شناخت افراد از خودشان خواهد بود.
اگر وقت کافی برای پرداختن به مشکلات من در گروه فراهم نباشد چه؟
زمان در گروه به همۀ اعضا اختصاص دارد و مشارکت هم صرفاً بهصورت حرف زدن نیست. بسیاری از اوقات شنیدن و تفکر حتی بیش از صحبت کردن مؤثر است. ضمن اینکه در گروه در مقایسه با درمان انفرادی موضوع شما از نگاه افراد بیشتری مورد توجه و تأمل قرار خواهد گرفت. طول دورۀ درمان در گروه مدتزمان ثابتی ندارد؛ معمولاً پس از گذشت چند هفته تا چند ماه افراد کمکم تغییراتی را در خود مشاهده میکنند و در ادامه با اتصال بیشتر و طولانیتر به گروه و تداوم درمان، به همان میزان نتیجۀ بیشتری هم به دست میآورند.
میخواهم در گروهدرمانی تحلیلی شرکت کنم
برای عضویت در گروههای تحلیلی از روش زیر استفاده کنید:
دربارۀ ما
مجموعۀ گروهدرمانی تحلیلی همکاوان کار خود را در پاییز 1399 با دو هدف عمدۀ توسعۀ درمانهای تحلیلی گروهی و آموزش گروهدرمانی تحلیلی برای رواندرمانگران آغاز کرد. به این منظور همکاوان گروههای درمانی تحلیلی و دورههای آموزشی تخصصی مرتبط با گروهدرمانی را بهصورت آنلاین برای علاقمندان و متخصصان در سراسر دنیا برگزار میکند.
همکاوان تحت نظارت بالینی دکتر محمد صنعتی ـ روانکاو و گروهدرمانگر و عضو ممتاز رویالکالج روانپزشکان انگلستان ـ فعالیت کرده و سنت روانکاوی را بر پایۀ نظریه و کار اس.اچ. فولکس ـ موسوم به گروهدرمانی تحلیلی یا گروهکاوی ـ دنبال میکند.